مزایا، معایب و مقایسه کاپ قاعدگی، تامپون و نوار بهداشتی

ساختار بدنی خانم‌ها به گونه‌ای است که هر ماه باید یک دوره قاعدگی یا به طور عامیانه پریود را تجربه کنند. میزان درد و خونریزی در افراد مختلف با هم فرق می‌کند و انتخاب محصول بهداشتی مناسب از بین کاپ قاعدگی، تامپون و نوار بهداشتی برای افراد مختلف متفاوت است.

یکی از دغدغه بانوان در این دوره استفاده از وسیله‌ای مناسب است که جاذب خوبی برای خون از دست رفته باشد و در عین حال جلوی فعالیت‌های روزانه آنها را نگیرد. نواربهداشتی، تامپون قاعدگی و کاپ قاعدگی، سه محصول برای بهداشت و مراقبت زنان در دوران قاعدگی است.

هرکدام از این محصولات مزایا و معایبی دارند و داشتن اطلاعات دقیق و علمی‌ از همه آن‌ها، شما را در انتخاب بهترین و راحت‌ترین محصول یاری خواهد کرد. در این مطلب داروپلاس به معرفی هر کدام از این محصولات و مواد سازنده آن‌ها می‌پردازیم و سپس مقایسه‌ای بین نوار بهداشتی، تامپون و کاپ ‌قاعدگی انجام می‌دهیم.

انواع محصولات بهداشتی بانوان

محصولات بهداشتی زنانه (که با عنوان محصولات بهداشتی قاعدگی نیز شناخته می‌شوند) محصولات مراقبت شخصی هستند که زنان در طول دوران قاعدگی، زمانی که ترشحات واژن آنها زیاد است، استفاده می‌کنند. این محصولات می‌توانند یکبار مصرف یا قابل استفادهٔ مجدد باشد.

انواع نوار بهداشتی، تامپون‌ها و پدهای بهداشتی روزانه نمونه‌ای از محصولات بهداشتی زنانه هستند.همچنین فنجان قاعدگی، پدهای قاعدگی قابل شست‌وشو و شورتکسها، از جمله محصولات بهداشتی زنانهٔ هستند قابل استفاده مجدد می‌باشند.

انواع نوار بهداشتی

نوار بهداشتی یک نوار نازک ساخته شده از مواد جاذب است که خون دفع شده از بدن در دوره‌ی قاعدگی را به خود جذب ‌‌می‌کند.  این وسیله‌ی بهداشتی بر خلاف تامپون و کاپ قاعدگی که درون واژن قرار می‌گیرند، داخل بدن قرار نمی‌گیرد و بر روی لباس زیر چسبیده می‌شود.

اندازه، شکل و کاربرد نوارهای بهداشتی مختلف با یکدیگر متفاوت است. هر خانمی بر اساس میزان خونریزی و گونه‌ای که راحتتر می‌تواند به فعالیت‌های روزمره‌اش ادامه بدهد، یکی از این محصولات را انتخاب می‌کند.

• نوار بهداشتی و پدهای بال دار
• نوار بهداشتی ساده و پدهای ساده
• نوار بهداشتی‌های شبانه (ویژه شب)
• نوار بهداشتی چند بار مصرف
• نوار بهداشتی و پد معطر
• نوار بهداشتی مسافرتی
• نوار بهداشتی مشبک

طرز استفاده استفاده از نوار بهداشتی

برای استفاده از نوار بهداشتی تنها کافی است کاغذ از قسمت پشت و بال‌های نوار جدا کرده و روی لباس زیر قرار دهید. سپس بال‌‌ها را به طرف پشت شورت برده و به ان قسمت بچسبانید.

مزایا استفاده از نوار بهداشتی:

• طرز استفاده از نوار بهداشتی خیلی ساده است.
• با نگاه کردن به نوار بهداشتی ‌‌می‌توان زمان تعویض آن را مشخص کرد.
• خطر ابتلا به TSS در زنانی که از پد قاعدگی استفاده می‌کنند بسیار پایین است.

معایب استفاده از نوار بهداشتی:

• در صورت استفاده از نوار بهداشتی نمی‌توان شنا کرد.
• ممکن است نوار بهداشتی در جای خود ثابت نماند و باعث لک شدن لباس گردد.
• استفاده‌ی مداوم از نوار بهداشتی جلوی تنفس پوست را می‌گیرد و باعث تحریک پوست واژن و اطراف آن می‌شود.
• استفاده از نوار بهداشتی یک بار مصرف باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی می‌شود.

تامپون 

استفاده از تامپون یکی از روش‌های رایج جذب جریان قاعدگی است. تامپون‌ها پدهای استوانه‌ای پنبه‌ای کوچکی هستند که درون واژن قرار می‌گیرند و با جذب خون مانع خارج شدن آن از واژن می‌شوند. میزان جذب تامپون‌ها با یکدیگر متفاوت است و می‌توان برای هر میزان که خونریزی دارید، تامپون مناسب خود را انتخاب کنید.

روش استفاده از تامپون

اکثر تامپون‌ها یک هدایتگر پلاستیکی دارند تا به کمک آن قرار دادن و خارج کردن تامپون به راحتی صورت پذیرد. در صورتی که تامپون فاقد هدایتگر باشد می‌توان به کمک انگشت تامپون را وارد واژن کرد. تامپون همچنین برای ورزشکاران و شناگران بسیار مناسب است و به آنها کمک می‌کند در مدتی که از این وسیله استفاده می‌کنند، خون از بدن شما به بیرون نشت نکند تا با خیال راحت‌تری بتوانید ورزش یا شنا کنید.

البته باید توجه کنید که هرگز از تامپون بیش از ۸ ساعت استفاده نکرده و از قابلیت جذب مناسب با نیازتان (حداقل جذب) استفاده کنید نه جذب بیشتر چرا که ممکن است منجر به وضعیت نادر اما جدی به نام سندروم شوک سمی شود.

فواید استفاده از تامپون:

• اندازه‌ی تامپون‌‌ها بسیار کوچک است و فضای زیادی از کیف را اشغال نمی‌کنند.
• با استفاده از تامپون در دوره‌ی قاعدگی نیز می‌توان شنا کرد.
• در صورت جایگذاری درست تامپون، اصلاً آن را حس نخواهید کرد.
• با استفاده از تامپون ‌‌می‌توان از هر نوع لباس زیر استفاده کرد، و حتی در صورت تمایل لباس زیر نپوشید.

معایب استفاده از تامپون:

• قرار دادن تامپون داخل واژن به خصوص برای اولین بار می‌تواند ناراحت‌کننده باشد.
• پیدا کردن سایز و جنس تامپون مناسب به چند بار آزمایش و خطا نیاز دارد.
• تامپون‌ها نیز به دلیل یکبار مصرف بودن با محیط زیست سازگار نیستد.
• هیچ راهی برای دانستن زمان تعویض وجود ندارد.
•  در بعضی موارد نادر ممکن است قسمتی از تامپون داخل واژن باقی بماند و باعث ابتلا به عفونت ادراری و عفونت‌های باکتریایی و التهاب گردد.
• استفاده از تامپون می‌تواند خطر ابتلا به TSS را افزایش دهد. این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که باکتری‌های استرپتیت از طریق واژن وارد جریان خون گردند.
• علائم TSS شامل تب، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، سرگیجه، کمبود آب و درد عضلانی است.

فنجان یا کاپ قاعدگی

فنجان قاعدگی نوعی محصول بهداشتی مخصوص این دوره است. کاپ قاعدگی، فنجان‌های قابل انعطاف ساخته شده از سیلیکون یا لاستیک هستند که با وارد کردن آن‌ها به واژن می‌توان خون را درون آن‌ها جمع کرد. فنجان‌ها می‌توانند خون بیشتری نسبت به روش‌های دیگر نگه دارند و همین امر باعث می‌شود بسیاری از خانم‌ها از آن‌ها به عنوان وسیله بهداشتی سازگار با محیط زیست استفاده کنند.

بسته به میزان  شدت جریان خون می‌توان تا 12 ساعت یک کاپ را داخل واژن نگه داشت. توجه به این نکته مهم است که همه‌ی فنجان‌های قاعدگی قابل استفاده مجدد نیستند، بنابراین اگر فنجان قابل استفاده مجدد را ترجیح می‌دهید حتما به برچسب آن‌ها توجه فرمایید. برای تشخیص اندازه‌ی مناسب فنجان قاعدگی‌، باید موارد زیر را در نظر گرفت:

• سن
• طول دهانه‌ی رحم
• میزان شدت جریان خون
• استحکام و انعطاف پذیری فنجان قاعدگی
• ظرفیت فنجان قاعدگی
• قدرت عضلات کف‌لگن

نحوه‌ استفاده از کاپ قاعدگی

برای استفاده از کاپ قاعدگی باید آن را درون واژن قرار داد. زمان انجام این کار آرام و خونسرد باشید. مهم است که عضلات خود را شل کنید.

•  دستان خود را کاملا بشویید.
• آب یا یک روان کننده بر پایه آب را به لبه فنجان بمالید.
• جام قاعدگی را محکم از وسط تا کنید و آن را در یک دست نگه دارید و لبه آن به سمت‌بالا باشد.
• فنجان را لبه‌دار کنید و داخل واژن خود قرار دهید مانند یک تامپون بدون نرم کننده. باید چند سانتی‌متر زیر دهانه رحم شما بنشیند.
• اگر فنجان را درست وارد کرده‌اید نباید جام قاعدگی خود را احساس کنید. همچنین باید بتوانید حرکت کنید، بپرید، بنشینید، بایستید و سایر کارهای روزمره را بدون افتادن فنجان انجام دهید.

فواید استفاده از کاپ قاعدگی:

• می‌توان آ‌ن‌ها را تا ۱۲ ساعت درون واژن نگه داشت.
• با قرار دادن کاپ قاعدگی درون واژن ‌‌می‌توان رابطه‌ی جنسی داشت.
• می‌توانید هر لباسی پوشید.
• می‌توانید شنا کنید.
• نسبت به پد و تامپون، خون بیشتری را درون خود جمع می‌کند.
• با محیط زیست سازگارتر است.
• باعث ایجاد اختلال در pH واژن نمی‌شوند.
• در صورت قرار دادن صحیح، آن‌ها را درون بدن احساس نمی‌کنید.
• باعث ایجاد بوی کم‌تری می‌شوند.

مضرات استفاده از کاپ قاعدگی:

• ممکن است تعویض فنجان کمی ‌سخت باشد. چون خون درون آن جمع شده ولی جذبش نشده است. باید مراقب باشید زمان خارج کردن از واژن نریزد.
• در صورت شدت خون ریزی قبل از ۱۲ ساعت باید فنجان خالی شود.
• در صورت ابتلا به فیبروم قرار دادن کاپ درون واژن مشکل خواهد بود.
• در صورت استفاده از آی‌یو‌دی ممکن است فنجان باعث خارج کردن آن از واژن شود.
• بعد از هر بار استفاده باید کاملا شسته و ضد عفونی شوند.
• بعضی از فنجان‌‌ها حاوی لاتکس هستند، بنابراین اگر حساسیت به لاتکس دارید حتما برچسب آن ‌را بخوانید.
• ممکن است وارد و خارج کردن آن سخت باشد.
• ممکن است برای یافتن کاپ قاعدگی مناسب نیاز باشد چندبار آنها را تست کنید.
• ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود.

مقایسه‌ی کاپ قاعدگی و تامپون و نوار بهداشتی

رایج‌ترین محصولات مورد استفاده‌ی بانوان در دوران قاعدگی، کاپ قاعدگی، تامپون و نوار بهداشتی هستند. هر کدام طرفداران خاص خود را دارند. در ادامه به مقایسه‌ی این سه محصول بهداشتی بانوان می‌پردازیم.

کدام یک برای سلامتی مفید است؟

استفاده از نوارهای بهداشتی ‌‌می‌تواند باعث ایجاد برخی مشکلات پوستی مانند ایجاد حساسیت و یا جوش در ناحیه واژن و اطراف آن گردد. تامپون‌های حاوی عطر و رایحه‌‌های مصنوعی هستند و ‌‌می‌توانند خطر ابتلا به حساسیت پوستی و تحریک‌شدگی پوست را به دنبال داشته باشند.

همچنین مصرف کنندگان تامپون بیشتر در خطر ابتلا به عفونت قرار دارند. بنابراین استفاده از کاپ قاعدگی ‌‌می‌تواند کمترین خطر را برای سلامتی به دنبال داشته باشد.

کدام یک مناسب استفاده روزمره و شب است؟

انتخاب وسیله بهداشتی مناسب در طول روز کامل در بین افراد مختلف فرق دارد و هر کس یک وسیله را ترجیح ‌‌می‌دهد. استفاده از وسیله جذب مناسب در طول شب تأثیر مهمی‌در کیفیت خواب و استراحت زنان دارد. اگر در کل شب نگران تعویض وسیله‌ بهداشتی و یا نشت‌خون برروی لباس و ملافه‌‌ها باشید امکان استراحت مناسب را ازدست داده‌اید.

در صورتی ‌‌می‌توان از تامپون استفاده کرد که مطمئن باشید کم تر از ۸ ساعت خواهید خوابید. در صورتی که تامپون بیش از ۸ ساعت در بدن باقی بماند، ممکن است در معرض سندرم شوک سمی‌(TSS) باشید. این یک بیماری نادر اما بالقوه کشنده است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. برای جلوگیری از سندرم شوک سمی‌، در حالت ایده‌آل باید هر چهار تا هشت ساعت تامپون خود را عوض کنید.

 برای استفاده از کاپ قاعدگی در طول شب ابتدا مطمئن شوید که فنجان را درست قبل از خواب خالی کرده‌اید. به این ترتیب یک فنجان با ظرفیت کامل در اختیار دارید. از آن جا ظرفیت کاپ‌های قاعدگی از تامپون و نوار بهداشتی بیشتر است، انتخاب فنجان‌‌های قاعدگی ‌‌می‌تواند استراحت شبانه‌ی مناسبی را به همراه داشته باشید. استفاده از نوار‌‌های بهداشتی مخصوص شب نیز ‌‌می‌تواند یک انتخاب مناسب برای زنانی باشد که شدت خون‌ریزی آن‌‌ها ممکن است با پدهای معمولی قابل کنترل نباشد.

استفاده از کدام ساده ‌تر است؟

مشخص کردن زمان تعویض و فرآیند تعویض نوارهای بهداشتی، نسبت به تامپون و کاپ قاعدگی راحت‌تر است. در کنار این موارد استعمال خارجی مصرف آن‌‌ها را راحت تر از تامپون و کاپ قاعدگی کرده است.

کدام یک مقرون به صرفه است؟

کاپ قاعدگی با امکان چندبار مصرف بودن خون از سایر محصولات مقرون به صرفه‌تر است. با تهیه‌ یک کاپ قاعدگی ‌‌می‌توان تا چند سال از تهیه‌ی وسیله‌ی بهداشتی جدید بی‌نیاز بود.

مقایسه‌ی قدرت جذب بیشتر

قدرت جذب انواع پد و تامپون با یکدیگر متفاوت است و هر دو محصولاتی با قدرت جذب بالا ارائه داده اند. با این حال میزان خونی که در کاپ قاعدگی جمع ‌‌می‌شود بیش از سایر محصولات است.

سایر محصولات بهداشت قاعدگی زنان 

اجازه دهید برای شناخت بیشتر به برخی از سایر محصولات بهداشتی قاعدگی بانوان اشاره کنیم.

• شورتکس: شورت‌های جاذب که به شورتکس معروف هستند یکی دیگر از محصولات بهداشت قاعدگی هستند. آن‌ها قابلیت استفاده مجدد را دارند و با استفاده از آن‌ها ‌‌می‌توان به محیط زیست آسیب نرسد. میزان جذب آن‌ها به اندازه ی دو نوار بهداشتی است ولی با این حال در مواقع شدید خون ریزی مصرف آن‌‌ها توصیه نمی‌شود. در صورت خون ریزی شدید ‌‌می‌توان از شورتکس همراه با نوار بهداشتی یا تامپون استفاده کرد.
• اسفنج: اسفنج‌های قاعدگی مانند تامپون وارد واژن می‌شوند. برای استفاده از اسفنج قاعدگی، حتما اسفنج دریایی طبیعی تهیه فرمایید، زیرا اسفنج‌های مصنوعی رنگ شده لزوماً ایمن نیستند. آن‌ها کمتر از محصولات مصنوعی باعث تحریک می‌شوند. ولی ممکن است زمان استفاده از هم باز شده یا پاره شوند. همچنین امکان ابتلا به TTS نیز وجود دارد.
• پد‌‌های پارچه‌ای چند بار مصرف: این پدها قابل شستشو هستند و روش استفاده از آن‌ها مانند پدهای یکبار مصرف معمولی است با این تفاوت که بعد از مصرف آن‌ها را بیرون نمی‌اندازید. استفاده از آن‌ها در طولانی مدت مقرون به صرفه‌تر است و با مصرف آن‌ها زباله کمتری ایجاد ‌‌می‌شود. شست و شوی آن‌ها زمانی که درمنزل نباشید دشوار است و اگر بلافصله پس از مصرف شسته نشوند لک می‌شوند.

سوالات رایج:

در این قسمت به سوالات رایج شما درباره ی محصولات بهداشتی بانوان پاسخ خواهیم داد.

درمان حساسیت به محصولات بهداشتی زنان

برای درمان حساسیت باید راهکارهای مختلف را آزمایش کرد و در نهایت با آزمون ‌و خطاکردن به نتیجه رسید. برخی از راهکارها عبارت‌اند از:

• از نوارهای بهداشتی حاوی مواد عطری استفاده نکنید.
• در هنگام استفاده از نوار بهداشتی، لباس زیر نخی و گشاد بپوشید تا میزان اصطکاک کاهش پیدا کند.
• برند نوار بهداشتی را عوض کنید تا مطمئن شوید که حساسیت ناشی از وجود ماده‌ای در نوار قبلی‌تان بوده است و ببینید که محصولی دیگر هم برای شما مشکل‌زا هست یا خیر.
• از کرم هیدروکورتیزون (hydrocortisone) برای سطح بیرونی آلت تناسلی استفاده کنید. این کرم بدون نسخه در داروخانه‌ها موجود است و نباید به داخل کانال واژن وارد شود.
• برای التیام نواحی حساس بدن، از لگن‌های بهداشتی (sitz bath) استفاده کنید. لگن‌های بهداشتی لگن‌هایی پلاستیکی هستند که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند و می‌توان آن‌ها را روی کاسه توالت‌فرنگی هم قرار داد. این لگن‌ها با آب گرم پر می‌شوند و باید به‌مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در آن‌ها بنشینید تا بدنتان آرام شود. بعد از این مدت هم باید ناحیه حساس را خشک کنید.
• نوار بهداشتی‌تان را زود به ‌زود عوض کنید تا مرطوب نشود و حساسیت به وجود نیاورد.
• به‌ محض اینکه حساسیت به نوار بهداشتی را مشاهده کردید، اقدام به درمان را شروع کنید. بی‌توجهی به این حساسیت‌ها می‌تواند مقدمه‌ای برای عفونت‌های قارچی باشد. قارچ‌هایی که به‌طور طبیعی در بدن وجود دارند، در صورت حساسیت، عفونت به وجود می‌آورند.
• اگر به‌محض مشاهده حساسیت، برای درمانش اقدام کنید، این مشکل در طول ۲ تا ۳ روز رفع خواهد شد. اما اگر به این موضوع بی‌اعتنا باشید، درمانش هم طولانی‌تر خواهد بود.