آموزش طریقه مصرف قرص کلسیم در بهترین زمان روز
حتما با وجود اینکه همه شما میدانید کلسیم ماده از ضروری برای بدن است، اما پیش آمده است که درباره طریقه مصرف قرص کلسیم دچار ابهام شده باشید. اما آیا میدانید که چه مقدار کلسیم برای بدن لازم است؟ یا چه زمانی از روز برای جذب کلسیم مناسب میباشد؟ برای پاسخ به این سوالات ابتدا نیاز است با این ماده معدنی بیشتر آشنا شوید.
کلسیم، ماده مغذی مورد نیاز همه موجودات زنده از جمله انسان میباشد. همچنین یکی از مواد معدنی فراوان در بدن بوده و برای سلامت استخوانها حیاتی است. انسان برای ساخت استخوانهای قوی و نگهداری از آنها، به کلسیم نیاز دارد و 99٪ منبع کلسیم بدن، در استخوانها و دندانها است. علاوه بر این، وجود آن برای حفظ ارتباط سالم بین مغز و سایر قسمتهای بدن لازم است.
استخوانها همیشه در حال تجزیه و بازسازی هستند که برای انجام این فرآیند، میزان کافی کلسیم مورد نیاز است. مصرف کلسیم، به بازسازی مناسب و استحکام استخوانها کمک میکند. غلظت کلسیم در بدن با افزایش سن کاهش مییابد زیرا از طریق عرق، سلولهای پوستی و مواد زائد از بدن آزاد میشود. علاوه بر این، با افزایش سن در زنان، جذب کلسیم به دلیل کاهش سطح استروژن کاهش مییابد. جذب کلسیم بسته به نژاد، جنسیت و سن ممکن است متفاوت باشد.
مصرف مقدار کلسیم مناسب، همیشه دغدغه همه افراد است. اگر شما هم میخواهید در مورد مقدار کلسیم مناسب روازنه، مواد غذایی غنی از کلسیم، مکملهای کلسیم و… اطلاعات کاملی کسب کنید، در ادامه این مطلب داروپلاس با ما همراه باشید.
در این مطلب می خوانیم
علائم کمبود کلسیم بدن
در مراحل اولیه، کمبود کلسیم ممکن است هیچ علائمی ایجاد نکند. با این حال، علائم با پیشرفت بیماری به تدریج بروز داده میشوند.
علائم شدید کمبود کلسیم (هیپوکلسمی) عبارتند از:
- گیجی یا از دست دادن حافظه
- اسپاسم عضله
- بیحسی و سوزن سوزن شدن در دستها، پاها و صورت
- افسردگی
- توهم
- گرفتگی عضلات
- ناخن ضعیف و شکننده
- شکستگی آسان استخوانها
- سندرم شدید قبل از قاعدگی (PMS)
کمبود کلسیم میتواند بر روی تمام قسمتهای بدن تأثیرگذار باشد، در نتیجه ناخنهای ضعیف، رشد کند مو و پوست شکننده و نازک ایجاد میشود. کلسیم همچنین نقش مهمی در انتشار انتقال دهنده عصبی و انقباضات عضلانی دارد. بنابراین، کمبود کلسیم میتواند باعث تشنج در افراد سالم شود.
اهمیت میزان کلسیم مناسب در بدن
کلسیم، نقشهای مختلفی در بدن بازی میکند. بنابراین سطح مناسب آن در بدن از اهمیت زیادی برخوردار است. ضرورت وجود سطح مناسب کلسیم در بدن شامل موارد زیر است:
- سلامت استخوان: حدود 99٪ کلسیم موجود در بدن انسان در استخوانها و دندانها است. کلسیم برای رشد، نگهداری و جلوگیری از پوکی استخوان ضروری است.
- انقباض عضله: وقتی عصب، عضله را تحریک میکند، بدن کلسیم آزاد خواهد کرد. کلسیم به پروتئینهای موجود در عضله کمک میکند تا کار انقباض را انجام دهند.
- سیستم قلبی عروقی: کلسیم در لخته شدن خون نقش اساسی دارد. روند لخته شدن پیچیده است و مراحل مختلفی دارد. این مراحل مستلزم طیف وسیعی از مواد شیمیایی از جمله کلسیم میباشد. همچنین، کلسیم باعث شل شدن عضله صاف عروق خونی نیز میشود.
- موارد دیگر: کلسیم برای بسیاری از آنزیمها، یک عامل حیاتی است. بدون کلسیم، برخی از آنزیمهای کلیدی نمیتوانند به طور موثر کار کنند.
نحوه صحیح مصرف قرص کلسیم
برای برخی از افراد، دریافت کلسیم کافی از رژیم غذایی، میتواند یک چالش باشد. پزشک متخصص احتمالا برای جبران این کمبود دریافت کلسیم، قرص کلسیم را پیشنهاد میکند. قرص کلسیم را باید با یک لیوان پر آب یا آبمیوه طبیعی مصرف نمایید. سایر فاکتورهای مهم، به هنگام مصرف قرص کلسیم شامل موراد زیر است:
بهترین زمان مصرف کلسیم
بهترین زمان مصرف قرصهای کلسیم همراه با وعده غذایی است و تقریباً دو ساعت قبل و چهار تا شش ساعت بعد از مصرف هر داروی دیگری که ممکن است با قرصهای کلسیم تداخل داشته باشد.
برای آگاهی از طریقه مصرف قرص کلسیم، باید ابتدا برچسب آن را بررسی کنید تا بفهمید این مکمل، دارای چه نوع کلسیمی میباشد. سیترات کلسیم را میتوان با غذا یا بدون آن، در هر ساعتی از شبانه روز مصرف کرد. اما کربنات کلسیم باید حتما به همراه غذا مصرف شود. زیرا اسید معده تولید شده هنگام غذا خوردن به بدن کمک میکند تا کربنات کلسیم را جذب کند.
مقدار مجاز کلسیم چقدر است؟
در واقع، بدن میتواند یک دوز 500 میلی گرمی کلسیم را بطور بسیار موثری جذب کند (چه از طریق رژیم غذایی و چه از طریق مکملها). اما با افزایش دوز بالاتر از آن، بازده جذب کاهش مییابد. به طور کلی، میزان مورد نیاز کلسیم در گروههای سنی مختلف، به ترتیب زیر است:
- 0–6 ماه: 200 میلی گرم
- 7–12 ماه: 260 میلی گرم
- 1-3 سال: 700 میلی گرم
- 4-8 سال: 1000 میلی گرم
- 9–18 سال: 1300 میلی گرم
- 19–50 سال: 1000 میلی گرم
- 51 تا 70 سال: 1000 میلی گرم برای مردان و 1200 میلی گرم برای زنان
- 71 سال به بالا: 1200 میلی گرم
- زنان باردار و شیرده بسته به سن 1000 تا 1.300 میلی گرم
تاثیر ویتامین D در جذب کلسیم
ویتامین D نیز مانند کلسیم، یک عامل مهم برای استحکام استخوان و دندانها است که از طریق نور خورشید، مواد غذایی و مکملها تامین میشود. در واقع، میزان کافی این دو ماده معدنی، به بدن کمک میکنند تا در سنین بالا استخوانهایی متراکم و قدرتمند داشته باشید.
ویتامین D و کلسیم اثرات مشابه ای دارند اما مکانیسم اثر آنها با هم متفاوت است. اگر میزان ویتامین D پایین باشد، بدن نمیتواند کلسیم دریافتی را به درستی جذب کند. به زبان سادهتر، کلسیم در ساخت استخوان و ویتامین D در جذب کلسیم نقش دارد. دریافت روزانه 600 میلی گرم ویتامین D، برای جذب کلسیم، لازم و ضروری است.
عوارض مصرف بیش از حد مجاز کلسیم چیست؟
اگر سطح کلسیم بیش از حد بالا رود، ممکن است فرد به هیپرکلسمی مبتلا شود. این وضعیت میتواند عملکردهای بدن را مختل کرده و با عوارض زیر همراه باشد:
- سلامت ضعیف استخوان (پوکی استخوان): اگر کلسیم بالایی در خون آزاد شود، ممکن است به بیماری پوکی استخوان مبتلا شوید، که میتواند منجر به شکستگی استخوان، انحنای ستون فقرات و کوتاه شدن قد شود.
- سنگ کلیه: اگر ادرار شما بیش از حد کلسیم داشته باشد، ممکن است در کلیههای شما کریستال ایجاد شود. با گذشت زمان، بلورها میتوانند با هم ترکیب شده و سنگ کلیه ایجاد کنند.
- نارسایی کلیه: هیپرکلسمی شدید میتواند به کلیههای شما آسیب رسانده و توانایی آنها در پاکسازی خون و تصفیه مایعات را محدود کند.
- مشکلات سیستم عصبی: هیپرکلسمی شدید میتواند منجر به گیجی، زوال عقل و کما شود.
- ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی): هیپرکلسمی میتواند بر تکانههای الکتریکی تنظیمکننده ضربان قلب شما تأثیر بگذارد و باعث تپشهای نامنظم قلب شود.
عوارض کمبود کلسیم در بارداری
کلسیم برای رشد و نمو مستقیماً از طریق جفت توسط جنین جذب میشود. برای زنان باردار، کلسیم نقش زیادی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره شده است.
- تشکیل اندامهای جنین، اعم از سیستم عصبی، استخوانها، عضلات و دندانها.
- تشکیل سلولهایی که عملکرد قلب و لختههای خون را در بدن کودک تنظیم میکنند.
- خواص محافظت از استخوان و لخته شدن خون برای زنان باردار.
- کمک به ضریب هوشی کودک.
کمبود کلسیم میتواند در آینده مشکلات سلامتی استخوان را برای کودک و مادر ایجاد کند.
کمبود کلسیم در دوران بارداری میتواند به مشکلات زیر منجر شود:
- فشار خون
- پره اکلامپسی
- زایمان زودرس
- درد استخوان
- دندان درد و خونریزی لثه
مهمترین مواد غذایی حاوی کلسیم
افراد میتوانند کلسیم را از طیف وسیعی از مواد غذایی و نوشیدنی دریافت کنند. مواد غذایی حاوی کلسیم شامل موارد زیر است:
- ماست
- شیر
- پنیر
- گزینههای لبنی غنی شده، مانند شیر سویا
- ساردین و ماهی آزاد
- پنیر
- توفو
- سبزیجات برگ سبز، مانند کلم بروکلی، برگ شلغم، شاهی و کلم پیچ
- بسیاری از غلات صبحانه غنی شده
- آب میوههای غنی شده
- آجیل و دانهها، به ویژه بادام، کنجد و چیا
- حبوبات و غلات
- آرد ذرت و توتیلا ذرت
- برخی از سبزیجات سبز تیره مانند اسفناج
چه افرادی باید از مکمل کلسیم استفاده کنند؟
وقتی میزان کلسیم دریافتی شما ناکافی باشد، بدن کلسیم مورد نیاز خود را از استخوانها دریافت کرده و آنها را ضعیف و شکننده میکند. این روند میتواند منجر به پوکی استخوان شود. بنابراین مکملهای کلسیم میتواند برای تمام کسانی که کلسیم کافی را از مواد غذایی خود دریافت نمیکنند مفید باشد.
از آنجا که زنان بیشتر در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند، بسیاری از پزشکان توصیه میکنند که به خصوص پس از رسیدن به یائسگی، از مکملهای کلسیم استفاده کنند. اما اگر چنانچه فرد مستعد ایجاد سنگ کلیه باشد، نیاز است پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کند.
همچنین، مصرف مکملهای کلسیم برای موارد زیر نیز توصیه میشود:
- افراد دارای رژیم وگان (گیاهخواران)
- رژیم پر پروتئین یا سدیم بالا که ممکن است باعث دفع کلسیم از بدن شود.
- ابتلا به بیماری که توانایی جذب کلسیم در بدن را محدود کند، مانند بیماری کرون یا بیماری التهابی روده.
- افرادی که در طی یک دوره طولانی، تحت درمان با کورتیکواستروئیدها هستند.
- ابتلا به پوکی استخوان
سوالات رایج
در ادامه به برخی سوالات رایج کاربران درباره طریقه مصرف کلسیم پاسخ داده شده است.
مقدار توصیه شده کلسیم برای بزرگسالان، 1000 میلی گرم در روز و برای زنان بالای 50 سال و مردان بالای 70 سال، 1200 میلی گرم در روز است. بنابراین، به عنوان مثال، اگر فقط 500 میلی گرم کلسیم در روز از طریق غذا دریافت میکنید و به 1000 میلی گرم در روز نیاز دارید، میتوانید روزانه یک مکمل 500 میلی گرمی مصرف کنید.
مصرف قرص کلسیم، به نوع کلسیم موجود در آن قرص بستگی دارد. شما باید کربنات کلسیم را به همراه غذا مصرف کنید، زیرا جذب آن، به همراه غذا، برای بدن آسانتر است. اما سیترات کلسیم را میتوانید هم با معده خالی و هم همراه غذا مصرف کنید.
همانطور که بالاتر گفته شد، مصرف زیاد قرص کلسیم نه تنها مفید نیست بلکه احتمال ابتلای فرد به هیپرکلسمی را افزایش داده و عوارض زیادی را به همراه خواهد داشت. مدت زمان مورد نیاز برای مصرف قرص کلسیم، بستگی به میزان کمبود کلسیم بدن فرد داشته که توسط آزمایش خون تعیین میشود. پزشک پس از مشخص شدن کمبود کلسیم در آزمایش، مدت زمان مورد نیاز برای مصرف مکمل کلسیم را تعیین میکند.
فاکتورهای کلیدی وجود دارد که میتواند بر توانایی جذب کلسیم دریافتی توسط بدن تأثیر بگذارد. این فاکتورها شامل موارد زیر است:
رژیم غذایی حاوی اسید فیتیک: که در پوشش سبوس غلات کامل یافت میشود، اسید فیتیک، کلسیم و سایر مواد معدنی را به خود متصل کرده و باعث میشود در رودهها نامحلول بوده و قابل جذب نباشند. سپس کلسیم دریافتی شما بدون جذب شدن، از بدن خارج میشود.
مقادیر بالای سدیم: نمک بیش از حد میتواند در جذب کلسیم اختلال ایجاد کند.
ویتامین D ناکافی: ویتامین D برای تنظیم جذب کلسیم بسیار مهم است.
مصرف قهوه (و چای): کافئین موجود در قهوه، چای و همچنین بیشتر نوشابهها، به عنوان ادرار آور ملایم عمل میکند، بنابراین کلسیم دریافتی، قبل از استفاده بدن دفع میشود.
سیگار کشیدن: مطالعات بر روی افراد سیگاری، کاهش توده استخوانی را نشان میدهد. دلیل آن به خوبی درک نشده است، اما به نظر میرسد که سیگار کشیدن در جذب کلسیم در رودهها اختلال ایجاد میکند.
بیماری سلیاک: بیماری سلیاک، پوشش روده را تغییر میدهد و بر جذب ویتامینها و مواد معدنی محلول در چربی، مانند ویتامین D و کلسیم تأثیر میگذارد.
سایر موارد: عواملی مانند سبک زندگی غیرفعال و رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی گوشت نیز ممکن است بر توانایی شما در جذب کلسیم تأثیر بگذارد.
مکملهای کلسیم میتوانند با بسیاری از داروهای تجویز شده از جمله آنتی بیوتیکها، بی فسفوناتها و داروهای فشار خون تداخل داشته باشند. بنابراین برای استفاده از این داروها و قرص کلسیم بهتر است به منظور جلوگیری از بروز تداخل در آنها، یکی را صبح و دیگری را شب مصرف کنید.
همچنین بهتر است مکملهای کلسیم خود را در زمانی متفاوت از مولتی ویتامین یا وعدههای غذایی غنی از آهن مصرف کنید. زیرا کلسیم میتواند بر نحوه جذب آهن، روی و منیزیم در بدن تأثیر بگذارد.
من برخی اوقات زمان پیاده روی احساس ضعف میکنم توی پاهام. بخاطر کمبود کلسیم هست؟
با سلام ودرود بله احتمال 99% دلیل ضعف پاهاتون کمبود کلسیم هست چون هنگامی که کلسیم کافی دریافت نکنید، خطر ابتلا به اختلالاتی مانند پوکی استخوان و استئوپنی، تغییرات دندانی افزایش می یابد.
ببخشید افرادی که مستعد سنگکلیه هستن نباید از قرص کلسیم استفاده کنند؟
با سلام و درود افرادی که مستعد سنگ کلیه هستن میتونن از کلسیم تخت نظر پزشک استفاده کنند.
سلام، اطلاعات بسیار مفید ارائه شده، سپاسگزارم، لطفاً در مورد این که یک شب خوردن کلسیم فراموش بشه، میشه صبح آن را جبران کرد؟
ببخشید ایمیلم فعال نیست.
سلام، اطلاعات بسیار مفید ارائه شده، سپاسگزارم، لطفاً در مورد این که یک شب خوردن کلسیم فراموش بشه، میشه صبح آن را جبران کرد.