بررسی روش های درمان اگزما دست در طب سنتی
امروزه درمان اگزما دست در طب سنتی بیش از پیش مورد استقبال و توجه همگان قرار گرفته است و استفاده از داروهای گیاهی رواج چشمگیری داشته است. اگزمای دست یک بیماری دردناک و آزاردهنده است، که به عنوان درماتیت دست نیز شناخته می‌شود، این بیماری التهابی باعث ایجاد خارش، ترک، خشکی، درد، پوسته شدن در کف دست یا انگشتان می‌شود. اگزمای دست بیشتر در افراد با سابقه‌ی اگزمای آتوپیک و کسانی که تماس مکرر با آب و مواد شیمیایی دارند، دیده می‌شود. همچنین اگزمای دست بیشتر در مشاغلی مانند آرایشگرها، نظافتچی‌ها، آشپزها و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی دیده می‌شود.
جالب است بدانید اگزمای دست مسری نیست. با این حال، این بیماری می‌تواند در زندگی شما تداخل ایجاد کند، اما جای نگرانی نیست ما در این مطلب داروپلاس قصد داریم شما را با علل، علائم، آسان‌ترین و موثرترین روش‌های درمان اگزما دست در طب سنتی آشنا کنیم. اگر به دنبال روش مناسب درمان اگزما و تسکین خارش‌های وحشتناک خود در طب سنتی هستید، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
در این مطلب می خوانیم
- علت بروز انواع اگزمای دست
- عوامل تحریک کننده اگزمای دست
- علائم ایجاد اگزمای پوست دست
- درمان اگزما دست با طب سنتی
- رفع خلط صفرا و درمان اگزما
- فواید خیار برای درمان اگزما
- رفع اگزما دست با بابونه
- درمان اگزما با پرهیز غذایی
- تاثیر آلوئه ورا بر درمان اگزما
- روغن نارگیل و درمان اگزمای حاد
- التیام اگزما دست با انواع دمنوش ها
- درمان خانگی اگزمای دست
- تغییر سبک زندگی
- استفاده از شوینده مناسب
- انتخاب بهترین کرم برای اگزمای دست
- سوالات رایج
- سخن آخر
علت بروز انواع اگزمای دست
اگزما نوعی بیماری التهابی پوستی است و پزشکان هنوز علت دقیق آن را نمی‌دانند. بعضی‌ها عقیده دارند که این بیماری ناشی از فعالیت بیش‌ازحد سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عوامل ناشناخته و محرک‌های محیط زیست است؛ یعنی هنگامی که فرد چیزی را که ممکن است پوست را تحریک کند، لمس کند، سیستم ایمنی بدن آن پاسخ التهابی ایجاد می‌کند، که باعث خارش و قرمزی پوست می‌شود.
طبق تحقیقات انجام شده توسط محققان، افراد مبتلا به اگزما ممکن است در معرض ابتلا به سایر عفونت‌های پوستی دیگر مانند زگیل، قارچ یا بیماری پای ورزشکار و تبخال شوند؛ زیرا پوست با کمبود ژنتیکی فیلاگرین (پروتئینی که پوست را در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند) همراه است.
با این حال هنوز هیچ کس نمی‌داند که چه چیزی باعث اگزما می‌شود، اما برخی از محققان معتقدند که ترکیبی از ژن‌ها و عوامل محیطی می‌تواند منجر به التهاب و در نتیجه واکنش آلرژیک شود. در ادامه شما را با برخی از عوامل تحریک‌کننده اگزما آشنا می‌کنیم.
عوامل تحریک کننده اگزمای دست
اگزما که فقط روی دستان شما تأثیر می‌گذارد اگزمای دست نامیده می‌شود و عوامل مختلفی برای ایجاد اگزمای دست وجود دارد که عبارتنداز:
- مواد شیمیایی و محرک: افرادی که با مواد شوینده یا صابون و سیمان کار می‌کنند بیشتر در معرض ابتلا به اگزما هستند. همچنین این بیماری در آرایشگرها، نظافتچی‌ها و آشپزها معمول است.
- آب: طبق تحقیقات انجام شده توسط محققان هر چیزی می‌تواند پوست دست را تحریک کرده و باعث برافروختگی اگزما شود. افرادی که مرتباً دست‌های خود را می‌شویند و خشک می‌کنند بیشتر در معرض اگزمای دست قرار دارند. زیرا هنگامی که شخص دست‌های خود را خشک می‌کند، مقداری آب روی پوست باقی می‌ماند و این آب باعث تبخیر و کاهش چربی‌های طبیعی پوست می‌شود. همچنین استفاده از آب داغ هنگام شستن دستها نیز می‌تواند باعث کاهش روغن‌های اساسی شود که به نوبه خود باعث بروز اگزما می‌شود.
- استرس: هنگام استرس، بدن دو هورمون به نام‌های کورتیزول و اپی‌نفرین تولید می‌کند. این دو هورمون سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند و باعث ایجاد التهاب پوست می‌شوند. گاهی اوقات سطح بالای استرس نیز می‌تواند منجر به اگزمای دیشیدروتیک شود، این نوع اگزما با ایجاد تاول‌های کوچک و خارش‌دار روی پوست بروز می‌کند.
- تعریق: عرق حاوی مواد معدنی مانند سدیم، سرب، نیکل و منیزیم است که اگر کاملا خشک نشود، می‌تواند با دمای گرمش پوست را تحریک کند و باعث بروز اگزما شود.
- آلرژی غذایی: برخی از غذاها مانند شیر، تخم‌مرغ، آجیل، گندم و سویا باعث ایجاد آلرژی می‌شوند، در نتیجه اگزما روی دستها ایجاد می‌شود.
- سرما و کمبود آب بدن: هوای خشک و تغییرات ناگهانی دما در زمستان می‌تواند باعث کمبود آب در پوست و برافروختگی اگزما شود. این اتفاق زمانی که افراد از یک محیط سرد به محیط گرم در داخل خانه منتقل می‌شوند رخ می‌دهد.
اگر اغلب در ناحیه پوست احساس سختی و تحریک‌پذیری دارید و معمولا پوستتان در معرض لوازم آرایشی یا جواهرات بدلی به سرعت واکنش می‌دهد، این احتمال وجود دارد که به اگزمای پوستی مبتلا باشید؛ بنابراین به خاطر داشته باشید سرما و باد از جمله عواملی هستند که منجر به تحریک پوست شما می‌شوند.
اگر پوستی سرکش دارید، به این معنا که پوستتان به سختی تماس با برخی مواد را تحمل می‌کند و در برابر کوچک‌ترین تغییری واکنش نشان می‌دهد، باید بدانید این حساسیت غالبا میراث خانوادگی است و از کودکی آشکار می‌شود. این ضایعه پوستی درماتیت آتوپیک یا همان اگزما در کودکان خردسال نامیده می‌شود که معمولا در سنین 6-5 سالگی از بین می‌رود. اگر در شغلی مانند آرایشگری یا نظافت کار می کنید ، جایی که مرتباً از مواد شیمیایی تحریک‌کننده پوست استفاده می کنید ، ممکن است این نوع را داشته باشید.
علائم ایجاد اگزمای پوست دست
علائم اگزمای دست با توجه به سن، سبک زندگی و سابقه پزشکی در هر فرد متفاوت است. معمولاً خشکی و ترک پوست اولین علامتی است که پزشکان تشخیص می‌دهند، شما به این بیماری مبتلا هستید. با این حال، علائم کلی اگزمای دست عبارتند از:
- ترک خوردن پوست
- قرمزی پوست
- خارش
- التهاب
- تاول
- خونریزی
- درد
- خشکی و پوسته پوسته شدن پوست
یکی دیگر از انواع اگزما، پمفولیکس (اگزمای دیس هیدروتیک) است. در اگزمای پمفولیکس دست بیمار تاول‌های کوچک می‌زند. خارش کف دست از نشانه‌های دیگر این بیماری است. اگزمای پمفولیکس در زنان شایع‌تر از مردان است. این بیماری پوستی در حال حاضر، درمان خاصی ندارد. اما، روش‌های بسیاری وجود دارند که بیمار با کمک آنها می‌تواند این وضعیت را کنترل کند.
درمان اگزما دست با طب سنتی
اگزمای پوست دست يک بيماری پوستی شايع و آزاردهنده است که امروزه اغلب داروهای شیمیایی موضعی برای رفع خارش و التهاب ناشی از این بیماری تجویز می‌شوند که مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدها موجود در این داروها می‌تواند منجر به عوارض گردد. با توجه به این مشکلات و گرایش مردم به داروهای گیاهی، طب سنتی بسیار کمک‌کننده است؛ و از طرفی مواد شیمیایی موجود در گیاهان دارویی از نظر شیمیایی و فیزیولوژیکی برای بدن غریبه نیستند. در ادامه این مطلب شما را با آسان‌ترین و موثرترین درمان اگزما دست در طب سنتی آشنا خواهیم کرد.
رفع خلط صفرا و درمان اگزما
هنگامی که خلط صفرا بخار می‌شود و به سطح پوست می‌آید عموماً با اگزما و خارش همراه است. اگر ماده خلط زیاد باشد، به جَرَب تبدیل می‌شود و به شکل دون‌دون می‌شود و باد می‌کند، در این صورت یعنی صفرا روی پوست آمده است. معمولا اگزمای نوع صفراوی در فصل گرما و با خوردن گرمی‌ها بروز می‌کند، بنابراین در مرحله اول باید از غذاها و داروهای خشک (مثل آجیل، سرخ کردنی‌ها، ادویه، فست‌فودها، چیپس و پفک و..) پرهیز کرد. سپس می‌بایست از مرطّبات (یعنی رطوبت‌بخش‌ها مانند آب سیب، هویج، کرفس، آلو، شیر، دوغ، ماست، سوپ‌ها، آش، ماء‌الشعیر طبی و…) بهره برد. همچنین می‌توانید برای رفع خارش و اگزمای حاصل از بخار خلط صفرا، حجامت انجام دهید.
فواید خیار برای درمان اگزما
خیار سرشار از ویتامین C، سیلیکا، پتاسیم و منیزیم است و دارای مقادیر زیادی آب (حدود 96٪) است که به طور طبیعی بدن و پوست را پاکسازی می‌کند. اغلب آب خیار به صورت موضعی برای درمان انواع مختلف بیماری‌های پوستی مانند اگزما، ترکیدن پوست، رفع خارش، آفتاب سوختگی، پسوریازیس و آکنه استفاده می‌شود.
رفع اگزما دست با بابونه
گیاه بابونه برای از بین بردن التهابات، تورم، خارش و قرمز شدن پوست دست ناشی از اگزما بسیار مؤثر است. حتی در گذشته نیز پزشکان طب سنتی برای برطرف کردن برخی بیماری‌ها مانند حساسیت‌های پوستی، جوش، ترمیم زخم‌ها و سوختگی‌های سطح پوست مصرف این گیاه را به صورت ماسک توصیه می‌کردند. البته باید به این نکته اشاره کنیم که مصرف دمنوش بابونه نیز تأثیرات مهمی در رفع اگزما دست دارد و همچنین به از بین بردن عفونت‌های پوستی کمک می‌کند.
درمان اگزما با پرهیز غذایی
معمولا مواد غذایی به طور مستقیم باعث اگزما نمی‌شود، اما می‌توانند باعث افزایش علائم می‌شود؛ مخصوصا اگر به غذای خاصی حساسیت داشته باشید. با این حال شما می‌توانید با پرهیز از مواد غذایی زیر علائم بیماری را کاهش دهید.
آلرژی‌های غذایی رایج عبارتنداز:
- محصولات لبنی
- تخم‌مرغ
- سویا
- آجیل
غذاهای حاوی مواد نگهدارنده نیز ممکن است علائم را تشدید کنند. مانند غذاهای سرشار از چربی ترانس، غذای کنسرو شده و فست فودها. غذاهای سرشار از قند نیز ممکن است علائم اگزما را تشدید کنند؛ زیرا قند با جهش سطح انسولین منجر به التهاب می‌شود.
مواردی که معمولاً سرشار از قند هستند عبارتند از:
- کیک
- قهوه
- نوشابه‌های گازدار
- اسموتی
- فست فود
تاثیر آلوئه ورا بر درمان اگزما
آلوئه‌ورا خاصیت ضدباکتری و ضدقارچ دارد، این دو فایده همراه با خواص ضدالتهابی آن، می‌تواند برای افراد مبتلا به اگزما مفید باشد. طبق تحقیقات انجام شده این گیاه در روند ترمیم زخم نیز بسیار مفید است. همچنین این گیاه برای افراد مبتلا به بیماری پوستی پسوریازیس نیز بسیار موثر است.
طریقه‌ی مصرف: ابتدا ناحیه‌ی آسیب دیده را با آب ولرم و صابون ضدقارچ تمیز کنید، سپس ژل آلوئه‌ورا را روی ناحیه آسیب دیده بمالید. به خاطر داشته باشید که ژل در ابتدا می‌تواند چسبنده باشد، پس کمی تحمل کنید که قبل از اینکه لباس بپوشید ژل خشک شود. شما می‌توانید برای بهبود پوست، دو بار در روز از آلوئه‌ورا استفاده کنید.
روغن نارگیل و درمان اگزمای حاد
معمولا از روغن نارگیل به عنوان یک مرطوب‌کننده طبیعی استفاده می‌کنند. روغن نارگیل حاوی اسید لوریک است و می‌تواند با باکتری‌ها و ویروس‌ها مقابله کند. همچنین این روغن باعث کاهش باکتری‌های استاف (این باکتری‌ها معمولاً در پوست و بینی در جایی که بی‌ضرر است ساکن هستند، اما ممکن است از طریق بریدگی یا خراش‌های کوچک وارد بدن شوند.) در پوست می‌شود و از عفونت جلوگیری می‌کند. اغلب افراد مبتلا به اگزما، پوستی ملتهب و ترک خورده دارند که باکتری‌ها می‌تواند به راحتی وارد پوست شوند. با این حال روغن نارگیل به عنوان یک مرطوب‌کننده برای کاهش احتمال عفونت در درمان اگزما مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگام استفاده از روغن نارگیل روی پوست، سعی کنید روغن نارگیل بکر و بدون مواد شیمیایی استفاده نمایید.
التیام اگزما دست با انواع دمنوش ها
در اینجا آسان‌ترین و موثرترین دمنوش‌ها برای اگزما آورده شده است که می‌تواند به شما در کاهش علائم کمک کند، این دمنوش‌ها عبارتند از:
- چای سبز: چای سبز مملو از آنتی اکسیدان‌هایی است که سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و التهاب را دفع می‌کند. طبق مطالعات انجام شده توسط محققان، استفاده از عصاره‌ی چای سبز در حمام و مرطوب کننده‌ها می‌تواند اگزما را بهبود ببخشند. اگرچه چای سبز فواید ضدالتهابی بی‌شماری برای سلامت کلی بدن دارد، اما این نوشیدنی حاوی کافئین است که ممکن است در برخی افراد اختلالات خواب ایجاد کند. چای سبز نیز باید به صورت مداوم تا شش بار در روز مصرف شود تا یک درمان موثر در اگزما باشد.
- دمنوش بابونه: بیشتر مردم از دمنوش بابونه به عنوان داروی خانگی برای درمان بی‌خوابی و استرس استفاده می‌کنند، و اکثر آنها نمی‌دانند دمنوش بابونه یک ضدالتهاب و مسکن قوی است و از مزایای خاصی برای پوست برخوردار است.
- دمنوش بادرنجویه: گیاه بادرنجویه دارای خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدمیکروبی و ضدالتهابی می‌باشد. این گیاه در طب سنتی مصارف فراوانی دارد که یکی از آنها کمک به لطافت پوست، کاهش شدت اگزما و ترمیم زخم می‌باشد. مصرف روزانه دمنوش بادرنجبویه به کاهش علائم حساسیت‌های پوستی و انواع اگزما کمک می‌کند.
درمان خانگی اگزمای دست
درمان‌های خانگی و طبیعی می‌توانند پوست خشک و خارش‌دار همراه با اگزما را تسکین دهند. بنابراین افراد باید سعی کنند، از مرطوب‌کننده‌ها، محصولات طبیعی و تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی برای کنترل یا جلوگیری از التهابات اگزما استفاده کنند، به ویژه در زمستان که علائم در بدترین حالت خود قرار می‌گیرد. در ادامه بهترین روش‌های درمانی خانگی و طبیعی برای اگزما بررسی شده است.
تغییر سبک زندگی
اگزما، بدون ایجاد تغییرات در شیوه‌ی زندگی و بدون در نظر گرفتن درمان‌های متناسب، می‌تواند در طول تمام زندگی ماندگار شود. معمولا اگزما را بیماری زندگی صنعتی می‌نامند زیرا در دهه‌های اخیر تعداد مبتلایان افزایش یافته است؛ در واقع استرس در تشدید این بیماری نقش اثبات شده‌ای دارد. با این حال با داشتن اطلاعات بیشتر درباره این مشکل پوستی و رعایت مراقبت‌های لازم می‌توان هم پوست سالمی داشت و از دردسرهای این مشکلات پوستی دور ماند.
در مورد تغذیه باید گفت که خشکی پوست ارتباطی مستقیم با عادات غذایی ندارد. البته افرادی که به دلیل ابتلا به اگزما نسبت به برخی خوراکی‌ها حساسیت دارند با واکنش‌های پوستی مانند خارش و قرمزی مواجه می‌شوند.
استفاده از شوینده مناسب
بسیاری از مواد شوینده و پاک‌کننده بدن حاوی مواد شیمیایی هستند که به تهیه کف صابون کمک می‌کنند. مواد شوینده و سایر مواد کف‌کننده، پوست دست را به ویژه در افراد مبتلا به اگزما خشک می‌کند. همچنین صابون‌های میله‌ای به دلیل قلیایی بودن می‌توانند پوست دست را خشک و خشن کنند. بنابراین سعی کنید از پاک‌کننده‌های ملایم، طبیعی و بدون کف و عطر استفاده کنید و دنبال محصولاتی باشید که حاوی ترکیباتی مانند گلیسیرین یا روغن زیتون هستند.
انتخاب بهترین کرم برای اگزمای دست
بیشتر شیوه‌های درمانی برای اگزما ارزان قیمت هستند و عمدتا هم نیازی به نسخه ندارند. در ادامه با انواع این درمان‌ها آشنا می‌شوید.
- مرطوب‌کننده‌ها اغلب اولین خط دفاعی در برابر اگزما هستند چون به حبس شدن رطوبت در پوست کمک می‌کنند. پس حتما در روز چند بار از مرطوب‌کننده استفاده کنید، خصوصا پس از حمام و شستن دستها
- وازلین مانند لایه‌ای دفاعی روی پوست عمل می‌کند و رطوبت را درون پوست نگه می‌دارد. البته اگر دوست ندارید از محصولاتی مانند وازلین استفاده کنید، همچنان جایگزین‌های مناسبی در اختیار دارید که عملکردی مشابه با وازلین دارند بنابراین دنبال محصولاتی بگردید که از دفع رطوبت پوست جلوگیری می‌کنند.
- روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل و روغن زیتون می‌توانند تحریکات پوستی را تسکین دهند و حتی رطوبت از دست رفته پوست را جبران کنند. استفاده از این روغن‌ها باید چند بار در روز تکرار شود.
- کرم‌های کورتیزون موضعی هم از محصولاتی هستند که انواع بدون نسخه دارند و می‌توانند قرمزی، خارش و التهاب پوست را کاهش دهند. برای استفاده از این محصولات باید دقیقا طبق دستورالعمل درج شده روی بسته‌بندی محصول عمل کنید.
سوالات رایج
در اینجا چند روش برای جلوگیری از خارش اگزما و مدیریت علائم آن ذکر شده است، که عبارتند از:
استفاده از آب ولرم یا سرد و شوینده ملایم جهت شست‌وشوی
حتماً بعد از شستن دستها آنها را خشک کنید به خصوص لای انگشتان را
استفاده مکرر و مرتب از مرطوب کننده‌ها (حدود 15 بار در روز)
بلافاصله بعد از شستن دستها باید مرطوب کننده استفاده کنید، زیرا دستها نم‌دار هستند و مرطوب‌کننده به حفظ رطوبت دست کمک می‌کند.
استفاده مکرر از صابون‌ها و مواد شوینده به خصوص جهت شستن لباس‌ها اصلاً توصیه نمی‌شود.
در موارد ایجاد اگزما حتماً مقدار کافی از مرطوب کننده شب هنگام زده شود و دستکش پلاستیک پوشیده شود تا جذب کافی اتفاق بیفتد.
حتماً زیر دستکش لاستیکی برای ظرف شستن دستکش نخی پوشیده شود، وقتی دستکش نخی خیس شد حتماً مجدد تعویض شود.
تا آنجا که امکان دارد از دست زدن به آب گرم خودداری شود و استفاده زیاد از آب محدود شود.
قبل از کار کردن با آب حتماً انگشترهای دست خارج شوند.
اگزما به معنای آن است که پوست مستعد ابتلا به آلرژی (حساسیت) است. این واکنش‌ها با قرمزی، تحریک و خارش پوست همراه هستند. این بیماری مزمن پوستی که بیشتر جنبه وراثتی دارد در بزرگسالان رایج‌تر است، به‌طوری‌که هم‌اکنون از هر 10 بزرگسال، 1 نفر از اگزما رنج می‌برد.
اگزمای دست نوعی بیماری التهابی پوستی است که مسری نیست و می‌تواند کودکان و بزرگسالان را درگیر کند.
بله. نوشیدن روزانه حداقل 8 لیوان آب ساده، می‌تواند خطر ابتلا به بعضی اختلال‌های پوستی مانند اگزما و چین‌وچروک‌ها را کاهش دهد.
از آنجا که در بسیاری از موارد، عامل زمینه‌ساز اگزما مشخص نمی‌شود، درمان موقت است و با قطع دارو، علائم دوباره ظاهر می‌شوند. گاهی نیز ممکن است علت مشخص باشد اما فرد نمی‌تواند از آن صرفنظر کند. این وضعیت در افرادی که به دلیل شرایط شغلی دچار اگزما هستند، دیده می‌شود. در چنین مواردی با مصرف دارو، علائم تسکین می‌یابند اما مواجهه مستمر پوست با عامل زمینه‌ای احتمال عود علائم را به دنبال دارد.
سخن آخر
بیشتر بثورات پوستی با ایجاد تغییرات در شیوه زندگی، درمان‌های خانگی و داروهای بدون نسخه بهبود می‌یابند اما در بعضی موارد هم این بثورات ماندگار می‌شوند یا حالت شدیدتری به خود می‌گیرند. خراشیدن بثورات هم باعث ترک‌خوردگی و خونریزی پوست می‌شود اما بعضی افراد همچنان این کار را انجام می‌دهند. چنین کاری به‌سادگی بستر لازم برای نفوذ و رشد باکتری‌ها را فراهم می‌آورد و شما را در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های پوستی قرار می‌دهد بنابراین اگر بثورات پوستی شما با استفاده از درمان‌های ذکر شده رفع نشدند یا با تشدید علائم و خونریزی مواجه شدید، حتما برای ادامه روند درمان نزد پزشک بروید.