مهم‌ترین روش‌های درمان ادرار سوختگی نوزاد

یکی از رایج‌ترین التهاب پوستی ادرار سوختگی نوزادان است که در ناحیه پوشک ایجاد می‌شود و باعث قرمز شدن پوست باسن نوزاد می‌گردد. این حساسیت و التهاب پوستی به دلیل عوض نکردن به‌ موقع پوشک خیس در پوست باسن بروز می‌کند. ادرار سوختگی در اغلب نوزادان و افرادی که پوشک مصرف می‌کنند دیده می‌شود. گاهی ادرار سوختگی اگر درمان و التیام نشود به حدی شدید می‌گردد که پوست نواحی دیگر بدن هم درگیر می‌شود.

پماد، لوسیون و کرم‌های متفاوتی برای درمان ادرار سوختگی نوزاد تولید شده است، اما گاهی همین فرآورده‌ها هم به دلیل وجود مواد شیمیایی ممکن است روی پوست حساس نوزاد واکنش منفی ایجاد کند. به همین منظور بهتر است از درمان‌های طبیعی استفاده کنید. در ادامه این مطلب دراوخانه اینترنتی داروپلاس به‌ طور کامل به توضیح علائم، راه‌های پیشگیری و درمان ادرار سوختگی نوزاد پرداخته شده است.

علت سوختگی نوزادان

دلایل ایجاد ادرار سوختگی و التهاب پوستی در ناحیه پوشک کودک می‌تواند از تغذیه تا ادرار کودک را شامل شود. این دلایل به شرح ذیل است:

• پوشک خیس یا رطوبت: پوشک رطوبت ادرار را روی پوست کودک نگه می‌دارد، زمانی که ادرار با باکتری‌های مدفوع کودک همراه می‌شود و طی یک واکنش شیمیایی تجزیه و تولید آمونیاک می‌کند که برای پوست حساس نوزاد آزاردهنده است. کودکانی که اسهال دارند یا تعداد دفع مدفوع آن‌ها زیاد است بیشتر دچار ادرار سوختگی می‌شوند. کودکی که مدت زیادی پوشک کثیف دارد بیشتر احتمال عارضه ادراری سوختگی را دارد، با این‌ حال گاهی حتی اگر پوشک کودک به‌ موقع تعویض گردد و پدر و مادر به‌ صورت مرتب مراقبت داشته باشند باز هم هر کودک باپوست حساس ممکن است دچار التهاب ادرار سوختگی شود.
• واکنش و ایجاد حساسیت از طریق مواد شیمیایی: گاهی ممکن است که التهاب در ناحیه باسن به دلیل سایش پوشک روی پوست کودک ایجاد گردد، به‌ خصوص اگر نوزاد شما به مواد شیمیایی موجود در پوشک‌های یک‌بار مصرف یا مواد شوینده برای شستن کهنه حساسیت داشته باشد. در بعضی موارد هم پوست کودک به لوسیون یا پودری که در زمان تعویض پوشک استفاده می‌شود واکنش نشان می‌دهد و دچار التهاب یا راش پوستی می‌گردد.
• شروع تغذیه و مصرف غذاهای جدید: عارضه ادرار سوختگی در نوزادانی که تغذیه را شروع کرده‌اند و غذاهای جامد استفاده می‌کنند بیشتر دیده می‌شود. هر نوع غذای جدید روی ترکیب مدفوع تأثیر دارد و باعث تغییر آن می‌گردد. به‌ خصوص برای مصرف میوه‌هایی مثل توت‌فرنگی یا آب‌میوه‌ها که یک اسیدی دارند و برای کودکان دچار مشکل می‌کنند. برخی مواد غذایی‌ها دفعات مدفوع را افزایش می‌دهند. در کودکان شیرخوار که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، حتی ممکن است به غذایی که مادر میل می‌کند واکنش پوستی نشان دهد.
• مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها: کودکانی که در حال درمان با آنتی‌بیوتیک هستند و یا شیر مادری را تغذیه می‌کنند که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کند، ممکن است دچار ادرار سوختگی یا راش‌های قارچی پوستی شوند. به این دلیل که آنتی‌بیوتیک علاوه بر باکتری‌های مضر و دردسرساز،‌ باکتری‌های سالم بدن که به کنترل قارچ در بدن کمک می‌کند را هم کاهش می‌دهد. آنتی‌بیوتیک در بعضی مواقع باعث اسهال می‌شود که افزایش دفع مدفوع را در پی دارد و در التهاب پوست نوزاد تأثیرگذار است.
• قسمت زیر پوشک هم مرطوب و هم گرم است، این شرایط باعث رشد باکتری و قارچ می‌شود. علاوه بر ادرار سوختگی عفونت‌های قارچی و باکتریایی به‌راحتی باعث ایجاد راش‌های پوستی در نوزاد شما می‌شود.

• اقدامات اولیه در درمان اسهال کودکان

علائم ادرار سوختگی کودک و نوزاد

برای درمان ادرار سوختگی نوزاد بهتر است با علائم آن‌ نیز آشنا شوید. این علائم می‌تواند به‌ صورت خفیف و به شکل چند جوش قرمز و خشک در ناحیه زیر پوشک ایجاد شود و یا به‌ صورت گسترده‌تر شامل التهاب‌های دردناک و قرمز که به نواحی ران و شکم کودک هم گسترش می‌یابد. این علائم شامل:

• علائم پوستی: مثل التهاب، گرم بودن و تورم پوست زیر پوشک در ناحیه باسن، ران و اندام تناسلی است.
• تغییر در وضعیت طبیعی کودک: در صورتی‌که نوزاد شما دچار جوش و ادرار سوختگی شود روی حالات طبیعی کودک تغییر ایجاد می‌شود. این تغییرات در زمان تعویض پوشک بیشتر دیده می‌شود، به این صورت که در زمان شستن پوست ناحیه زیر پوشک بی‌قراری می‌کند.

نشانه‌ های خطرناک ادرار سوختگی

نشانه‌های ادرار سوختگی همان‌طور که اشاره شد شامل التهاب و نازک شدن پوست ناحیه زیر پوشک مثل ران‌ها، باسن و آلت تناسلی نوزاد است؛ اما گاهی تأخیر در درمان ادرار سوختگی نوزاد باعث ایجاد علائم خطرناکی مثل:

• التهاب پوستی به همراه عفونت‌های قارچی مثل قارچ کاندیدا می‌شود. گاهی التهاب و قرمزی پوست قسمت زیر پوشک پررنگ می‌شود و به نواحی دیگر از پوست منتقل می‌شود. در برخی از نوزادان ممکن است عفونت قارچی در دهان داشته باشند و باعث التهاب ناحیه زیر پوشک گردد.
• علت بروز التهاب پوستی به نام سبورئیک می‌شود. در این نوع التهاب و ادرار سوختگی علاوه بر قرمزی پوست، لکه‌های زردرنگ چرب روی پوست ایجاد می‌شود؛ که معمولاً در پوست صورت، سر و گردن تأثیر می‌گذارد.

درمان خانگی ادرار سوختگی نوزاد

برای درمان ادرار سوختگی نوزاد بهتر است از روش‌های خانگی و طبیعی استفاده نمایید، روش‌هایی که شامل موارد زیر می‌شوند:

• مصرف فرآورده‌های پوستی مخصوص نوزاد که برای پیشگیری و درمان ادرار سوختگی نوزاد در داروخانه‌ها روغن‌ها، کرم‌ها و لوسیون‌های مختلفی وجود دارد که باعث نرم شدن و تقویت پوست این ناحیه می‌شوند. این فرآورده‌ها موجب افزایش مقاومت پوست ناحیه زیر پوشک در مقابل ادرار سوختگی می‌گردد.
• برای پیشگیری و درمان ادرار سوختگی نوزاد بهتر است که از پوشک‌هایی با جنس باکیفیت استفاده نمایید. به این دلیل که برخی ادرار سوختگی‌ها به دلیل حساسیت پوست نوزاد به مواد شیمیایی پوشک ایجاد می‌شوند.
• استفاده از پودر بچه در زمان عرق کردن کودک مناسب است، ولی برای خشک نگه‌داشتن ناحیه زیر پوشک در هنگام ادرار و مدفوع مناسب نیست. لازم به ذکر است که بعد از هر بار تعویض پوشک نیاز به استفاده از پودر بچه نیست.
• یکی از بهترین راه‌های درمان ادرار سوختگی نوزاد پوشک نکردن و باز نگه‌داشتن او است که از طریق هوا روند ترمیم به‌ سرعت انجام پذیرد. یا اینکه پوشک نوزاد را مرتب عوض کنید که همواره پوست ناحیه تناسلی خشک و تمیز باشد.

کرم ضدالتهاب کالاندولا

مصرف کرم کالاندولا در درمان ادرار سوختگی مناسب است. کرم گیاهی کالاندولا خواص ضدالتهابی پوست را دارد. به این صورت که باعث تحریک و ایجاد سلول‌های جدید، افزایش و بهبود گردش خون، ترمیم و التیام پوست ملتهب ناحیه‌ای که دچار ادرار سوختگی شده است. کرم کالاندولا در درمان موارد زیر نیز کاربرد دارد:

• درمان ادرار سوختگی نوزاد
• رفع خشکی و ترک‌های پوستی
• التیام محل گزش حشرات
• رفع و درمان آفتاب‌سوختگی پوست
• ترمیم و التیام سوختگی ناشی از آب داغ، بخارآب جوش، اجسام داغ و …
• رفع آسیب‌های ناشی از خراش و بریدگی‌های سطحی
• درمان حساسیت‌های مربوط به آلرژی‌های پوستی

کرم نرم‌ کننده اوسرین

کرم نرم‌کننده اوسرین برای محافظت از پوست‌های خشک، حساس و آسیب‌دیده کودکان مناسب است. ماده مؤثره اوسرین باعث ایجاد یک‌ لایه چربی طبیعی روی پوست که مانع از تبخیر آب می‌شود. کرم نرم‌کننده اوسرین برای درمان انواع خشکی متوسط تا شدید پوست کاربرد دارد. برای درمان خشکی پوست که از بیماری‌های مثل اگزمای سرشتی (اتوپیک)، سن بالا، ایکتیوز، پسوریازیس و اگزمای دست‌ و پا ناشی می‌شود. کرم نرم‌کننده اوسرین فاقد رنگ و عطر است و برای محافظت از پوست حساس کودکان و پیشگیری و درمان ادرار سوختگی نوزاد بسیار مؤثر است. ویژگی‌های کرم نرم‌کننده اوسرین شامل موارد زیر نیز می‌شود:

• به دلیل عدم ایجاد حساسیت مناسب پوست حساس نوزاد است.
• برای رفع خشکی‌های متوسط و شدید پوست
• رفع و درمان ادرار سوختگی نوزاد
• فاقد مواد شیمیایی مضر مثل عطر و رنگ است و برای انواع پوست‌های حساس قابل‌ استفاده است.
• برای درمان خشکی‌هایی که از عوارض برخی از بیماری‌ها مؤثر است. مثل پسوریازیس، ایکتیوز، اگزمای اتوپیک و اگزمای دست‌ و پا

ژل آلوئه‌ورا و رفع سوختگی پا

ژل آلوئه‌ورا خواص ترمیم‌کنندگی برای پوست دارد. ترکیبات گیاهی این ژل به خاطر خاصیت ضدالتهابی که دارد باعث رفع راش و التهاب پوستی ادرار سوختگی در نوزادان می‌شود. به‌ علاوه ژل آلوئه‌ورا ضد باکتریایی است و با باکتری‌های ایجاد حساسیت و بثورات پوستی مبارزه می‌کند. نحوه مصرف ژل آلوئه‌ورا به این صورت است که دو الی سه بار در هفته با کمک نوک انگشت خود ژل را روی پوست ملتهب نوزاد به‌ آرامی ماساژ دهید.

دستمال مرطوب مناسب کودک

ناحیه‌ای از پوست که دچار ادرار سوختگی شده است را باید تمیز نگه‌ دارید، بهتر است که با آب و صابون‌های غیر عطری بشویید. اگر امکان شستشو نیست از دستمال مرطوب غیر عطری مناسب پوست حساس کودک استفاده کنید. توجه داشته باشید که استفاده همیشگی و روزانه از دستمال مرطوب ممکن است که باعث ایجاد حساسیت شود.

هوا خوردن پای نوزادان

یکی از روش‌های درمان ادرار سوختگی نوزاد باز نگه‌ داشتن نوزاد است. اگر شرایطی دارید که کودک بدون پوشک می‌تواند مدت‌ زمانی از روز را باز باشد، حتما نوزاد را ساعاتی از روز باز بگذارید. به این دلیل که در معرض هوا خیلی سریع‌تر التهاب و راش پوستی نوزاد و کودک شما درمان می‌شود.

عوارض خطرناک ادرار سوختگی نوزاد

پدر و مادر محترم و دلسوز ادرار سوختگی کودک را نادیده نگیرید؛ زیرا عدم درمان ادرار سوختگی عوارض جبران‌ناپذیری برای کودک شما دارد. به این صورت که باعث بروز عفونت‌های پوستی، ایجاد حساسیت‌های پیشرفته قارچی و ایجاد زخم در ناحیه زیر پوشک می‌شود. عوارض خطرناک ادرار سوختگی شامل التهاب، درد و سوزش، قرمزی و بی‌قراری کودک است که معمولاً مدت‌ زمان طولانی و آزاردهنده‌ای را برای کودک و والدین به همراه دارد.

پیشگیری از راش پوشک نوزاد

بهترین راهکار پیشگیری از راش و ادرار سوختگی نوزاد این است که ناحیه پوشک را تمیز و خشک نگه‌ دارید. راه‌کارهای ساده‌ای شامل موارد زیر:

• تعویض به‌ موقع و مرتب پوشک خیس
• در زمان تعویض پوشک بهتر است که با آب گرم بشویید. از دستمال مرطوب بدون عطر هم برخی مواقع می‌توانید استفاده کنید ولی نباید محکم روی پوست کشیده شود.
• به‌ آرامی با حوله پوست کودک را خشک‌کنید و مراقب باشید که حوله باعث تحریک آن نگردد.
• مدت‌ زمانی از روز کودک را پوشک نکنید و اجازه دهید پوست آن ناحیه در معرض هوا قرار گیرد.
• پوشک را خیلی سفت و محکم نبندید. محکم بودن پوشک باعث ایجاد خراشیدگی در پوست ران و کمر می‌شود و علاوه بر آن مانع از ورود هوا زیر پوشک می‌شود و محیطی مرطوب را ایجاد می‌کند.
• بعد از تعویض پوشک کودک برای اینکه قارچ یا باکتری به قسمت‌های دیگر سرایت نکند، حتماً به‌ خوبی دست‌های خود را بشویید.
• مرتب از کرم‌های نرم‌کننده مخصوص پوست کودک استفاده نمایید.

انتخاب سایز پوشک مناسب

یکی از نکات مهم برای پیشگیری از ادرار سوختگی انتخاب سایز مناسب پوشک برای کودک خود است. به این دلیل که گاهی پوشک بسیار تنگ است و مانع از ورود هوا زیر پوشک و بروز ادرار سوختگی و تشدید علائم آن می‌گردد.

غذاهای پروبیوتیک

مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک برای پیشگیری و درمان ادرار سوختگی مؤثر است. پروبیوتیک‌ها شامل باکتری‌های مفید برای از بین برای از بین بردن انواع میکروارگانیسم‌های بد ضروری هستند. پروبیوتیک‌ها با بازسازی و ترمیم طبیعی بدن و افزایش مقاومت بدن در برابر باکتری‌های مضر به درمان ادرار سوختگی نوزاد شما کمک می‌کند.

انتخاب شوینده مناسب کودک

امروز در بازار فرآورده‌های پوستی کودک شامل شوینده، لوسیون، نرم‌کننده و پوشک با برندهای مختلف وجود دارد. اگر بعد از استفاده از هر کدام از محصولات باعث بروز التهاب پوستی و تشدید ادرار سوختگی شد باید برند آن محصول را تغییر دهید. برخی مواقع ممکن است که نوزاد شما به ترکیبات آن حساسیت داشته باشد.

بیشتر بخوانید : درمان اگزما در کودکان

شستشوی صحیح نوزاد

در زمان تعویض پوشک بهتر است که بدن کودک با آب گرم شسته شود. برای شستشو از مواد شوینده مناسب پوست کودک که ترکیبات الکلی و عطر ندارد استفاده کنید. بعد از شستشو هم باید رطوبت بدن را به‌صورت کامل خشک‌کنید. برای این منظور از حوله یا پارچه نخی و مناسب استفاده کنید.

• راهنمای خرید شامپو بچه مناسب موی فرزند شما

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر نوزاد شما دچار ادرار سوختگی شده است و با رعایت اقدامات مناسب بهداشتی در منزل بهبودی حاصل نگردید بهتر است که با متخصص اطفال مشورت کنید. برخی از مواقع برای درمان ادرار سوختگی نوزاد نیاز به استفاده از دارو است. در صورت مشاهده موارد زیر حتماً به پزشک مراجعه نمایید:

• بی‌قراری نوزاد در حین دفع ادرار یا مدفوع
• عدم بهبودی ادرار سوختگی بعد از درمان‌های طبیعی در منزل
• تشدید التهاب و ادرار سوختگی
• بروز تب در کودک
• خونریزی و تخریب بافت پوست در ناحیه ادرار سوختگی

سؤالات رایج

حال در این بخش به برخی سوالات کاربران داروپلاس درباره علل، علایم و درمان ادرار سوختگی نوزادان پاسخ داده شده است.