فیبرومیالژی چیست و چگونه درمان می شود؟

فیبرومیالژی (Fibromyalgia) از آن دسته بیماری‌های دردناک است که شاید کمتر درباره‌ی آن شنیده باشید و از درمان‌های جدید فیبرومیالژی اطلاع نداشته باشید.

فیبرومیالژی (درد اسکلتی، عضلانی مزمن) است که با درد در سطح گسترده تمام بدن همراه با خستگی شدید و اختلالات خواب مشخص می‌شود. گرچه بیماری عوارض جدی بر سلامت ندارد، اما بسیار استرس‌زا و ناراحت‌کننده است و معمولا فرد را از انجام فعالیت‌های روزمره بازمی‌دارد.

با این حال در این بیماری دردها مزمن هستند و معمولا فرد نسبت به درمان‌های مختلف مقاوم است، اما بیماری در طولانی ‌مدت شدت ثابتی دارد یا تسکین می‌یابد. حال اگر به دنبال درمان‌های جدید فیبرومیالژیا هستید، ما در این مطلب داروخانه آنلاین داروپلاس شما را با برخی از درمان‌های جدید فیبرومیالژیا ، علائم، علل و درمان گیاهی آشنا خواهیم کرد؛ پس برای آگاهی از ساده‌ترین درمان‌های جدید فیبرومیالژی تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

فیبرومیالژیی چیست؟

فیبرومیالژیا نوعی بیماری مزمن طولانی مدت است که باعث درد گسترده اسکلتی، عضلانی در همه‌ی بدن، اختلالات خواب و خستگی می‌شود و غالبا با مشکلات روحی و روانی همراه است.

محققان معتقدند که فیبرومیالژی از طریق تاثیر بر نحوه پردازش سیگنال‌های دردناک و غیردردناک در مغز و طناب نخاعی، سبب تشدید احساسات ناخوشایند می‌شود. به همین دلیل افراد مبتلا به فیبرومیالژیا ممکن است به سیگنال‌های درد طبیعی واکنش بیش از حد نشان دهند.

این بیماری می‌تواند بر احساسات و سطح انرژی شما تاثیر بگذارد. در گذشته، برخی از ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی حتی در مورد واقعی بودن آن تردید داشتند، اما امروزه شرایط بهتر شده و شناخت بیشتری در مورد این بیماری وجود دارد و درمان‌های جدید فیبرومیالژی کمک زیادی به رفع مشکلات بیماران می‌کنند.

علائم فیبرومیالژی (سندرم درد اسکلتی)

تشخیص بیماری فیبرومیالژی حتی برای پزشکان نیز دشوار است، چرا که بسیاری از علائم این سندرم، سندرم درد اسکلتی در بیماری‌های دیگر هم دیده می‌شود و هیچ آزمایش قطعی برای تایید تشخیص وجود ندارد. در نتیجه، فیبرومیالژیا اغلب به درستی تشخیص داده نمی‌شود. علائم بیماری فیبرومیالژی بسیار شبیه به اختلالات خود ایمنی مانند ام‌اس است اما ارتباطی بین فیبرومیالژیا و ام‌اس مشاهده نشده است.

علائم این بیماری اغلب پس از یک واقعه مانند ضربه فیزیکی، جراحی، عفونت یا فشار روانی قابل توجه مشاهده می‌شود. البته در برخی موارد، ممکن است علائم به تدریج و بدون هیچ رویداد تحریک‌کننده‌ای ایجاد شوند. علائم اصلی فیبرومیالژی شامل موارد زیر است.

• درد گسترده در ناحیه عضلات و استخوان‌ها: درد عضلات، عضلانی همراه با این بیماری اغلب به عنوان یک درد مبهم مداوم توصیف می‌شود که حداقل برای سه ماه ادامه داشته باشد. برای اینکه این درد گسترده شناخته شود باید در هر دو طرف بدن، بالا و پایین کمر شما رخ دهد.
• خستگی عمومی: افرادی که از این بیماری رنج می‌برند، اغلب پس‌از بیدار شدن احساس خستگی می‌کنند حتی اگر خواب طولانی مدت داشته باشند. بسیاری از بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا به دلیل درد، خواب آرامی ندارند و دارای اختلالات دیگری مانند سندرم پای بی‌قرار و آپنه خواب نیز هستند.
• مشکلات شناختی: این مشکل که با عنوان فیبرو فوگ یا مه مغزی نیز شناخته می‌شود، توانایی تمرکز و کارهای فکری را مختل می‌کند.

برخی دیگر از علائم فیبرومیالژی شامل موارد زیر است:

• مشکلات خواب
• خوابیدن به مدت طولانی بدون احساس آرامش
• مشکل در تمرکز
• سندرم روده تحریک‌پذیر
• میگرن و انواع دیگر سردردها
• مشکلات مثانه مانند کیست بینابینی مثانه
• درد مبهم در ناحیه زیر شکم
• درد مفصل فکی گیجگاهی
• استرس، اضطراب، خستگی
• افسردگی
• اختلالات سیستم عصبی خودکار یا سندرم تاکیکاردی پاسچر
• خشکی چشم

عوامل موثر بر فیبرومیالژی (سندرم درد اسکلتی)

به طور کلی، زنان بیشتر از مردان دچار فیبرومیالژی می‌شوند. البته این بیماری باعث اختلال در شانس باروری نمی‌شود، اما این بیماری و بارداری می‌توانند روی هم تاثیر بگذارنند و خانمی که دچار فیبرومیالژی است باید قبل از تصمیم به بارداری بر روی سلامت و افزایش قدرت و استقامت خود تمرکز نماید. با اینکه علت ابتلا به بیماری مشخص نیست اما عوامل زیر می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

تاثیر بیماری روماتیسمی

بیماری فیبرومیالژیا مانند بیماری روماتیسم به ‌نظر می‌رسد، زیرا در بافت نرم یا بافت همبندی درد ایجاد می‌کند. همچنین این بیماری می‌تواند به تنهایی و بدون وجود بیماری‌های دیگر وجود داشته و یا به همراه بیماری‌های دیگر از جمله بیماری‌های روماتیسمی مانند آرتروز (اوستئوآرتریت)، آرتریت روماتوئید، لوپوس یا اسپوندیل آرتریت آنکیلوبانت دیده شود. گرچه فیبرومیالژی علاج قطعی ندارد ولی بیماری پیشرونده‌ای هم نیست بدین معنی که در طول زمان بدتر نمی‌شود و عوارض شدید و مرگ و میر ندارد. با یک برنامه درمانی شامل ورزش، استراحت، برطرف کردن استرس، یادگرفتن چگونگی کنار آمدن با علایم و دارو درمانی بیماران مبتلا به فیبرومیالژی می‌توانند زندگی راحت‌تر و مفیدی داشته باشند.

تاثیر اختلال ذهنی و روانی

اختلال ذهنی و روانی مانند استرس می‌تواند اثرات طولانی مدت بر روی بدن شما بگذارد. استرس سبب بروز تغییرات هورمونی می‌شود که می‌تواند در فیبرومیالژیا نقش داشته باشد. پزشکان به طور کامل نمی‌دانند که چه عاملی باعث ایجاد درد مزمن فیبرومیالژی می‌شود. یک نظریه این است که مغز آستانه درد را کاهش می‌دهد. احساساتی که قبلا دردناک نبوده‌اند، با گذشت زمان بسیار دردناک می‌شوند. نظریه دیگر این است که اعصاب بیش از حد به سیگنال‌های درد واکنش نشان می‌دهند.

تاثیر اختلال مغز و اعصاب

بعضی از مبتلایان به فیبرومیالژی علائم دیگری هم دارند، مانند بی‌حسی یا گزگز و مورمور. همین علائم در برخی از بیماری‌های مغز و اعصاب مانند ام‌اس (مالتیپل اسکلروزیس) یا میاستنی گراو (بیماری مزمن عصبی-عضلانی که با درجاتی از ناتوانی عضلانی همراه است) هم دیده می‌شود. بسیاری از محققان معتقدند که تحریک مکرر عصب باعث تغییر مغز و نخاع افراد مبتلا به فیبرومیالژیا می‌شود. این تغییر شامل افزایش غیرطبیعی برخی مواد شیمیایی حامل سیگنال درد در مغز است. 

معرفی درمان های جدید فیبرومیالژی

به کمک درمان‌های جدید فیبرومیالژیا می‌توان این بیماری را به طور موثر مدیریت کرد. هیچ درمان قطعی برای فیبرومیالژی (مه مغزی) وجود ندارد اما مصرف برخی از داروها می‌تواند به کنترل علائم بیمار کمک کند. تمرینات ورزشی، تقویت اعصاب و کاهش استرس نیز ممکن است موثر باشد. به طور کلی، روش‌های درمانی بر کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار متمرکز بوده و شامل موارد زیر است.

• مصرف دارو
• روش‌های خودمراقبتی
• تغییر سبک زندگی

داروها می‌توانند درد را تسکین دهند و به خواب بهتر شما کمک کنند. فیزیوتراپی و کاردرمانی وضعیت جسمانی شما را بهبود بخشیده و استرس را کاهش می‌دهد. ورزش و روش‌های کاهش استرس به بیمار کمک می‌کند تا شرایط روحی و بدنی بهتری داشته باشد. همچنین شما می‌توانید تحت نظر یک پزشک قرار داشته باشید و یا در جلسات گروهی حمایتی شرکت نمایید.

درمان گیاهی برای فیبرومیالژی

استفاده از روش‌های گیاهی به تنهایی نمی‌تواند به رفع مشکلات ناشی از فیبرومیالژیا منجر شود، اما در کنار روش‌های درمانی دیگر می‌تواند مفید می‌باشد. به عنوان مثال، ویتامین D برای تقویت عضلات و کاهش درد عضلات ضروری است، ویتامین، مواد معدنی، منیزیم به ایجاد انرژی و از بین رفتن خستگی کمک می‌کند و ویتامین B3 برای بهبود گردش خون و کاهش درد موثر است. در فهرست زیر به برخی از مواد گیاهی سودمند برای درمان این بیماری اشاره شده است.

• سرکه سیب: سرکه سیب به کاهش برخی از علائم فیبرومیالژیا مانند مشکلات گوارشی، خستگی، سردرد و درد مفاصل و غیره کمک می‌کند.
• زردچوبه: این ماده گیاهی خاصیت ضددرد و ضدالتهابی دارد و به همین دلیل می‌تواند به درمان فیبرومیالژیا همراه با بیماری‌های روماتیسمی کمک کند.
• زنجبیل: این ماده خوراکی دارای خواص ضدالتهابی و ضددرد است که  به کاهش علائم فیبرومیالژیا کمک می‌کند.
• فلفل: فلفل به عنوان یک مسکن درد طبیعی شناخته می‌شود و با افزایش گردش خون می‌تواند در کاهش علائم فیبرومیالژیا موثر باشد.

بهترین دارو برای تسکین درد اسکلتی

هدف از درمان فیبرومیالژیا مدیریت درد و بهبود کیفیت زندگی است. در درمان‌های جدید فیبرومیالژیا این امر اغلب از طریق رویکرد دو جانبه خود مراقبتی و تجویز داروها انجام می‌شود. داروهای رایج برای فیبرومیالژیا شامل موارد زیر است.

• مسکن: داروهای مسکنی مانند ایبوپروفن و استامینوفن می‌توانند به تسکین درد خفیف کمک کنند، اما داروهای مخدر مانند ترامادول چندان موثر نیستند و حتی می‌توانند عوارضی نیز به همراه داشته باشند. به همین دلیل در درمان‌های جدید فیبرومیالژیا از داروهای مخدر استفاده نمی‌شود.
• داروهای ضدافسردگی: گاهی برای درمان فیبرومیالژیا و سردرد و خستگی ناشی از آن، داروهای ضدافسردگی مانند دولوکستین (Duloxetine) و میلناسیپران (Milnacipran) تجویز می‌شود. همچنین این داروها به بهبود کیفیت خواب و متعادل شدن انتقال دهنده‌های عصبی کمک می‌کنند.
• داروهای ضدتشنج: مصرف گاباپنتین (Gabapentin) که یک داروی ضدصرع است، شاید بتواند به کاهش علائم در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا کمک کند. داروی ضدتشنج پرگابالین (Pregabalin) نیز برای درمان این بیماری کاربرد دارد، این دارو که برای درمان فیبرومیالژیا به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا نیز رسیده است از ارسال سیگنال‌های درد توسط رشته‌های عصبی جلوگیری می‌کند.

پرهیزغذایی مناسب فیبرومیالژی

برخی از بیماران ابراز کرده‌اند که وقتی از یک برنامه غذایی خاص پیروی می‌کنند و یا از مصرف برخی غذاها پرهیز می‌کنند، احساس بهتری دارند. اما تحقیقات علمی ثابت نکرده است که هر رژیم غذایی علائم فیبرومیالژیا را بهبود می‌بخشد. مواد غذایی در حفظ سلامت بدن، جلوگیری از بدتر شدن علائم بیماری و تامین انرژی مورد نیاز بدن، اهمیت زیای دارد. پرهیز غذایی مناسب در درمان‌های جدید فیبرومیالژیا نقش مهمی ایفا می‌کند. برای اینکه یک رژیم غذایی مناسب داشته باشید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که موارد زیر را رعایت کنید.

• میزان مناسبی از میوه، سبزیجات، غلات کامل ، لبنیات کم چرب و پروتئین را در رژیم غذایی خود جای دهید.
• به اندازه کافی آب بنوشید.
• بیشتر غذاهای گیاهی مصرف کنید و کمتر گوشت بخورید.
• مقدار مواد قندی را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
• تا جایی که می‌توانید ورزش کنید.
• وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.

علاوه بر این، خودتان نیز می‌توانید رژیم غذایی خود و احساستان پس از مصرف هر وعده غذایی را بررسی کنید. به عنوان مثال، ممکن است پس از خوردن برخی از مواد غذایی مانند گلوتن و مونو سدیم گلومات علایم بیماری شما بدتر شود. به شما پیشنهاد می‌دهیم که مواد غذایی مصرفی خود در طول روز را یادداشت کنید و در صورتی که پس از مصرف آنها احساس خاصی داشتید آن را بنویسید.

می‌توانید مواردی را که یادداشت کرده‌اید با پزشک خود در میان بگذارید تا مواد تحریک‌کننده‌ را تشخیص دهد. از خوردن غذاهایی که منجر به بدتر شدن علایم می‌شود خودداری کنید. همچنین، فیبرومیالژیا می‌تواند احساس خستگی و ناتوانی در شما ایجاد کند.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی یکی از روش‌هایی است که در درمان‌های جدید فیبرومیالژی توجه زیادی به آن شده است. در ماساژ درمانی فشار ملایم یا شدیدی به عضلات و مفاصل بدن وارد می‌شود تا درد و تنش کاهش پیدا کند. اگر داروهای تجویز شده به طور کامل علائم فیبرومیالژی را برطرف نکند، می‌توان از درمان‌های طبیعی کاهش استرس و درد، به تنهایی یا همراه با درمان‌های پزشکی استفاده کرد.

ماساژ درمانی و دیگر روش‌های مشابه مانند فیزیوتراپی و طب سوزنی به طور بالقوه می‌تواند استرس ناشی از فیبرومیالژیا و افسردگی را کاهش دهد. همچنین، ماساژ منظم به کاهش درد، خستگی، اضطراب صبحگاهی و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک می‌کند. به طور کلی، ماساژ، یوگا، مدیتیشن و فعالیت‌های ورزشی موجب می‌شوند تا شما احساس بهتری داشته باشید.

بهترین پزشک برای درمان فیبرومیالژی

تشخیص فیبرومیالژیا چندان ساده نیست، زیرا که بسیاری از علائم آن شبیه به دیگر بیماری‌ها است. درمان بیمار نیز ممکن است دشوار باشد. به همین دلیل مراجعه به پزشکی که تجربه درمان فیبرومیالژیا را داشته باشد، اهمیت زیادی دارد. در گذشته درمان این بیماری بیشتر توسط متخصصان روماتولوژی انجام می‌شد، اما در درمان‌های جدید فیبرومیالژیا به دلیل چند وجهی بودن پروسه درمان، پزشکان متخصص دیگر مانند فیزیوتراپ، روانپزشک، طب ورزشی و دیگر متخصصین هم در درمان این بیماری مشارکت می‌کنند.

به عنوان مثال یک فیزیوتراپ می‌تواند به بیمار خود آموزش دهد که چگونه فعالیت‌های روزانه خود را  انجام دهد تا علائم بیماریش تشدید نشود و در نتیجه بیمار زندگی بهتری را با وجود این بیماری تجربه می‌کند و یا پزشک متخصص مغز و اعصاب با تجویز دارو می‌تواند به تسکین درد بیمار کمک کند.

عوارض ناشی از بیماری فیبرومیالژیا

بسیاری از مبتلایان به فیبرومیالژیا، عوارضی چون سردرد، خستگی و اضطراب را تجربه می‌کنند. کیفیت زندگی این دسته از افراد پایین است و نمی‌توانند به خوبی امور زندگی و وظایف شغلی خود را انجام دهند. در فهرست زیر به برخی از مهمترین عوارض فیبرومیالژیا اشاره شده است.

• بیشتر بستری شدن در بیمارستان: بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا بیشتر از مردم عادی در بیمارستان بستری می‌شوند.
• کیفیت پایین زندگی: افراد مبتلا به فیبرومیالژیا به ویژه زنان، ممکن است کیفیت زندگی پایین‌تری را تجربه کنند.
• افسردگی: این دسته از افراد بیش‌از سایرین دچار افسردگی حاد می‌شوند.
• نرخ بالاتر مرگ و میر ناشی از خودکشی و جراحات: میزان مرگ و میر ناشی از خودکشی و جراحات در بین بیماران فیبرومیالژیا بیشتر است.
• روماتیسم: فیبرومیالژیا اغلب با انواع آرتروز مانند روماتیسم مفصلی، لوپوس اریتماتوز سیستمیک و روماتیسم ستون فقرات همراه است.

سوالات رایج